Kwestia opieki rodziców nad dziećmi jest jasna i całkowicie uregulowana prawnie. Jak natomiast wygląda kwestia odwrotna, czyli opieka dzieci nad rodzicami? Czy istnieją w tej kwestii jakiekolwiek regulacje? Odpowiedź brzmi – nie, kwestia samej opieki dzieci nad rodzicami nie została w żaden sposób w polskim prawie uregulowana. Inaczej wygląda natomiast sytuacja w przypadku alimentów na rodzica – tutaj istnieje regulacja umożliwiająca rodzicom dochodzenie alimentów od dziecka.
Obowiązek opieki nad rodzicami – czy istnieje prawny obowiązek sprawowania przez dziecko opieki nad rodzicem?
W polskim Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym nie został uregulowany prawny obowiązek sprawowania opieki przez dzieci nad rodzicami. Sprawowanie opieki przez dziecko nad rodzicem ma charakter bardziej moralny niż prawny. Natomiast sama pomoc powinna być bezinteresowna, gdyż nie istnieją sposoby aby przymusić kogokolwiek do sprawowania opieki nad drugą osobą.
Nie oznacza to jednak, że kwestia stosunków pomiędzy rodzicami i dziećmi została w całości przez polskie prawo pominięta. Stosunki między rodzicami, a dziećmi zostały wspomniane w art. 87 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z niniejszym artykułem rodzice i dzieci są zobowiązani do wzajemnego szacunku i wspierania się. Wspomniane wsparcie ma swoje odzwierciedlenie w szczególności w możliwym obowiązku alimentacyjnym dzieci względem rodziców.
Pamiętaj! Prawo nie przewiduje żadnych konsekwencji braku opieki dzieci nad rodzicami. Rodzic ma jednak środek prawny w postaci wydziedziczenia dziecka, które w sposób uporczywy nie wypełnia względem niego obowiązków rodzinnych.
Zobacz także: Kalkulator alimentów na dziecko
Obowiązek alimentacyjny względem rodziców – czy jest możliwe zasądzenie przez sąd alimentów od dziecka?
Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu osobie uprawnionej środków niezbędnych do utrzymania. Oczywiście alimenty przede wszystkim kojarzą się z obowiązkiem łożenia przez rodziców na rzecz dzieci, zwłaszcza małoletnich. Jednakże istnieje możliwość dochodzenia alimentów również przez rodziców od dzieci.
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy przewiduje możliwość dochodzenia alimentów od dziecka przez rodzica, który znajduje się w stanie niedostatku. Z niedostatkiem mamy do czynienia wtedy, gdy osoba, która domaga się zasądzenia alimentów nie jest w stanie samodzielnie, własnymi siłami i z własnych środków w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb.
Przykład:
Joanna ma 79 lat i jest na emeryturze. Obecnie emerytura Joanny wynosi około 1.110 zł. Dopóki pozwalały jej na to siły i zdrowie, Joanna dorabiała do emerytury w sklepie spożywczym. Niestety zdiagnozowano u niej chorobę nowotworową, która spowodowała, że nie jest w stanie dłużej pracować. Zakup potrzebnych leków, jedzenia i opłacenie rachunków obecnie przerasta jej możliwości finansowe. Joanna ma syna, który dobrze zarabia jako informatyk, jednakże syn nie chce pomagać matce, w tym także finansowo.
W sytuacji jak na powyższym przykładzie Joanna powinna złożyć pozew do właściwego sądu o zasądzenie renty alimentacyjnej od swojego syna. Sądem właściwym w takim przypadku będzie sąd miejsca zamieszkania osoby uprawnionej, czyli Joanny.
Zobacz także: Wysokość alimentów na dziecko
Kwestia dochodzenia alimentów przez rodziców od dzieci była wielokrotnie poruszana w orzecznictwie. Przykładowo w tego rodzaju sprawie rozstrzygał m.in. Sąd Rejonowy w Olsztynie.
UWAGA! W przypadku, gdy sąd przychyli się do żądania zasądzenia alimentów na rzecz rodzica od dziecka nierealizowanie tego obowiązku może powodować odpowiedzialność karną z tytułu przestępstwa niealimentacji (art. 209 § 1 Kodeksu karnego).
Czy dzieci mają obowiązek opieki względem rodziców – podsumowanie
Jak widzisz nie istnieje żaden prawny obowiązek sprawowania opieki przez dziecko nad rodzicami. Jednakże istnieje możliwość zobowiązania dziecka do łożenia alimentów na rzecz rodzica jeżeli znajduje się on w niedostatku.
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci.
Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy
prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu, Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
Prawnik w Poznaniu, aplikant radcowski przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych – zwłaszcza spraw o alimenty, kontakty z dziećmi i władzę rodzicielską.
Absolwentka prawa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Studia kończone obroną pracy magisterskiej pt. „Sytuacja zwierząt w prawie cywilnym ze szczególnym uwzględnieniem rękojmi przy sprzedaży”. Dzięki temu połączyła jedną z jej ulubionych dziedzin prawa - czyli prawa cywilnego z kynologią.
Doświadczenie zawodowe zdobywała już w czasie studiów, pracując w kancelariach adwokackich i radcowskich, a także w Urzędzie Skarbowym Poznań - Winogrady, dzięki czemu poza zagadnieniami prawnymi posiada praktyczną znajomość prawa podatkowego.
Prywatnie wielka miłośniczka psów i szeroko pojętej kynologii, uwielbia także koreańskie filmy i seriale.
