W społeczeństwie panuje często przeświadczenie o tym, że alimenty na dzieci przysługują jedynie do osiągnięcia przez nie pełnoletności. W rzeczywistości jednak obowiązek alimentacyjny na dziecko nie ma z góry ustalonego czasu trwania. Nawet jeśli Twoje dziecko skończy 18 lat, to nie oznacza, że możesz przestać płacić alimenty. Zatem kiedy można przestać płacić alimenty na dziecko? Wszystkiego dowiesz się z niniejszego artykułu!
Uchylenie obowiązku alimentacyjnego – przykłady z praktyki
Nasza Kancelaria ma bardzo bogate doświadczenie w prowadzeniu spraw alimentacyjnych. Przykładowo, ostatnio prowadziliśmy sprawy, w których:
- 20-letni syn skończył naukę po szkole średniej i poszedł do pracy,
- 19-letnia córka rzuciła szkołę średnią, nie poszła do pracy i nie podejmowała żadnych aktywności w celu usamodzielnienia się.
Prowadziliśmy także sprawy, w których broniliśmy dzieci przed niesłusznym żądaniem uchylenia alimentów przez ojca.
Czy można tak po prostu przestać płacić alimenty na dziecko?
Nie możesz nagle przestać płacić alimentów na swoje dziecko. Jako rodzic zobowiązany jesteś do łożenia na utrzymanie dziecka. Obowiązek płacenia alimentów trwa dopóki dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Stanowisko w tym zakresie zajął również Sąd Najwyższy w swojej uchwale z dnia 16.12.1987 r. Zgodnie z nim jesteś obowiązany dzielić się z dzieckiem chociażby najmniejszymi dochodami.
Przykład:
Jan Kowalski ma syna Marcina Kowalskiego z poprzedniego małżeństwa. Płaci na niego alimenty. Marcin uczył się w szkole średniej, którą właśnie ukończył. Jan Kowalski doszedł do wniosku, że skoro Marcin ukończył już szkołę średnią to przestanie płacić alimenty, bo już nie musi. To błąd, ponieważ obowiązek alimentacyjny trwa w dalszym ciągu.
W sytuacji przedstawionej na powyższym przykładzie ojciec dziecka naraża się na konsekwencje w postaci postępowania egzekucyjnego. Dziecko może złożyć wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji wobec ojca. W końcu wyrok zasądzający alimenty jest wciąż aktualny, a ojciec bez złożenia pozwu o uchylenie alimentów przestał wypełniać swój obowiązek alimentacyjny.
Co więcej ojciec dziecka naraża się również na ewentualne postępowanie karne! „Niealimentacja” stanowi przestępstwo określone w kodeksie karnym.
Zobacz także: Miesięczny koszt utrzymania dziecka
Pamiętaj! Nie możesz bez podjęcia odpowiednich kroków przestać płacić alimentów!
Kiedy można przestać płacić alimenty na dorosłe dziecko – przesłanki
Podstawy do uchylenia obowiązku alimentacyjnego możemy znaleźć w następujących przepisach prawa:
„Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.”
„Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.”
Tak więc jak widzisz, względem dziecka pełnoletniego możesz uchylić się od alimentów, gdy wystąpi jedna z następujących przesłanek:
- alimenty powodują dla Ciebie nadmierny uszczerbek,
- dziecko nie dokłada starań, aby samodzielnie się utrzymać,
- alimenty są sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Poniżej opiszę każdą z tych przesłanek.
Zobacz także: Jak napisać uzasadnienie pozwu o alimenty na dziecko?
Powód nr 1. Nadmierny uszczerbek dla rodzica
Kiedy możesz powiedzieć, że wypełnianie obowiązku alimentacyjnego powoduje dla Ciebie nadmierny uszczerbek? Zgodnie z orzecznictwem wtedy, gdy popadłeś w niedostatek.
Oznacza to, że po opłaceniu alimentów nie masz środków finansowych do zaspokajania własnych, podstawowych potrzeb życiowych. Taka sytuacja uzasadnia złożenie pozwu o uchylenie alimentów.
Nadmierny uszczerbek ma miejsce wtedy, gdy z przyczyn losowych popadłeś w niedostatek (przykładowo z powodu choroby). W związku z tym nie jesteś w stanie płacić alimentów bez negatywnych konsekwencji dla własnego utrzymania i podstawowych potrzeb.
Przykład:
Jan Kowalski ma syna Konrada na którego do tej pory płacił 1.000 zł alimentów. Niestety Jan Kowalski miał bardzo poważny wypadek samochodowy w wyniku, którego stał się osobą niepełnosprawną. Stracił możliwość zarobkowania. Jest osobą trwale niezdolną do pracy. Uzyskuje rentę. W takiej sytuacji nie jest w stanie dłużej płacić alimentów na Konrada, bo wówczas nie będzie miał środków do życia.
UWAGA! Nie każda zmiana sytuacji finansowej będzie powodowała, że uchylenie od płacenia alimentów będzie uzasadnione. Trudna sytuacja materialna nie zwalnia Cię z obowiązku alimentacyjnego. Jesteś zobowiązany dzielić się z dzieckiem chociażby najmniejszymi dochodami. Jeśli więc przykładowo straciłeś pracę to nie możesz od razu domagać się uchylenia alimentów, ponieważ stanowi to sytuację przejściową, która wkrótce może się zmienić.
Zobacz także: Kalkulator alimentów na dziecko
Powód nr 2. Dziecko nie stara się samodzielnie utrzymać
W praktyce to najczęstszy powód, aby przestać płacić alimenty na dziecko.
Dotyczy sytuacji, w których dziecko może już samo na siebie zarabiać i samemu się utrzymać.
Przykłady:
- Maciej Kowalski jest na studiach, ale nie zależy mu na nauce. Nie zdaje egzaminów, opuszcza zajęcia, ciągle zmienia kierunki studiów. Jego ojciec Jacek Kowalski płaci na niego cały czas alimenty. Jest zły na Macieja, ponieważ ten, gdyby się starał już dawno mógłby skończyć studia i pójść do pracy.
- Natalia Kowalska skończyła naukę w szkole zawodowej, posiada zawód fryzjerki. Jej ojciec płaci na nią alimenty. Natalia nie utrzymuje się samodzielnie, mimo posiadania zawodu nie pracuje, bo cały czas twierdzi, że w każdej pracy jest jej źle. Nie pracowała nigdzie dłużej niż parę dni, bo nie chciało jej się wstawać i nie wykonywała poleceń w pracy.
Powyższe przykłady uzasadniają podjęcie kroków w celu uchylenia się od alimentów. Dlaczego? W obydwu przypadkach pełnoletnie dzieci nie dokładają starań do własnego utrzymania. Obydwoje są w stanie samodzielnie się utrzymać!
Zobacz także: Alimenty na dorosłe dziecko – wszystko co musisz wiedzieć!
Powód nr 3. Sprzeczność alimentów z zasadami współżycia społecznego
O sprzeczności alimentów z zasadami współżycia społecznego możemy mówić, gdy dziecko postępuje w sposób rażący wobec rodzica. Przykłady:
- jeżeli dziecko zachowuje się w sposób karygodny, który godzi w życie lub zdrowie rodzica,
- zachowanie dziecka powoduje naruszenie godności lub innych dóbr osobistych rodzica,
- w wyniku podjętych przez siebie działań dziecko popadło w niedostatek lub wywołało umyślnie sytuację, która prowadzi do żądania alimentów.
Przykład:
Jan Kowalski płaci alimenty na rzecz pełnoletniego syna, Daniela. Daniel Kowalski jest pełnoletni, studiuje, ale nie szanuje ojca. Przy każdej możliwej okazji obraża go, wyzywa również wśród innych ludzi. Ostatnio pomówił ojca o kradzież. W wyniku tego zdarzenia Jan Kowalski ma bardzo złą opinię wśród innych i stracił Klientów w swojej firmie. Oczywiście Daniel Kowalski kłamał, zrobił to specjalnie, aby zaszkodzić ojcu.
W powyższym przypadku doszło do naruszenia przez syna dóbr osobistych ojca oraz rażącego postępowania wobec niego. Taka sytuacja będzie uzasadniała domaganie się uchylenia alimentów przez ojca na rzecz dziecka.
Marlena Słupińska-Strysik
Kiedy można przestać płacić alimenty na rzecz niepełnoletniego dziecka?
Wyżej omówiliśmy przesłanki, które uzasadniają podjęcie kroków w celu zaprzestania płacenia alimentów na rzecz pełnoletniego dziecka. Natomiast czy można uchylić się od płacenia alimentów na dziecko małoletnie? Odpowiedź brzmi – tak, ale muszą zostać spełnione pewne warunki.
W przypadku niepełnoletniego dziecka zaprzestanie płacenia alimentów jest możliwe wtedy, gdy:
- dziecko posiada własny majątek, który w całości pozwala na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Jeżeli w Twoim przypadku ma miejsce powyższa sytuacja możesz wówczas zwrócić się do sądu o uchylenie obowiązku alimentacyjnego.
Przykład:
Dziecko otrzymało w spadku mieszkanie w Warszawie. Dochody z majątku dziecka (czynsz najmu) pozwalają na pokrycie kosztów jego wychowania i utrzymania. Nie ma więc potrzeby, aby utrzymywać obowiązek alimentacyjny rodzica.
Jak uzyskać uchylenie alimentów na pełnoletnie dziecko?
W Twoim przypadku wystąpiła któraś z przesłanek uzasadniających uchylenie obowiązku alimentacyjnego? W takim razie złóż w tym zakresie pozew do sądu! Twój obowiązek alimentacyjny będzie trwał tak długo jak aktualny pozostaje wyrok zasądzający alimenty. Aby uchylić alimenty potrzebny jest wyrok sądu. Dopiero wówczas możesz przestać płacić alimenty bez narażania się na jakiekolwiek negatywne konsekwencje.
UWAGA! Przygotowując pozew o uchylenie alimentów możesz na wszelki wypadek zawrzeć w nim dodatkowe żądanie o obniżenie obecnych alimentów. Dlaczego? Na wypadek gdyby sąd uznał, że nie ma podstaw do uchylenia alimentów. Wówczas rozpatrzy jeszcze kwestię ich obniżenia. Może się zdarzyć, ze zdaniem sądu podstaw do uchylenia alimentów nie ma, ale do obniżenia ich wysokości jak najbardziej są.
Kiedy rodzic może przestać płacić alimenty – przykładowe wyroki sądów
Orzeczeń sądów w sprawach o alimenty jest naprawdę mnóstwo. Poniżej podaję parę z nich dla przykładu:
- Wyrok Sądu Rejonowego w Grudziądzu z dnia 30.10.2019 r. (sygn. akt: III RC 238/19):
„Zgodnie przepisem art. 133 § 3 kro rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Obowiązek alimentacyjny nie może istnieć w sytuacji, gdy jego realizacja może powodować niemożność zaspokojenia własnych usprawiedliwionych potrzeb.”
- Wyrok Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 29.11.2017 r. (sygn. akt: III RC 255/17):
„Pozwany kontynuuje naukę w nieodpłatnej szkole prowadzącej zajęcia w trybie zaocznym. W tygodniu wykonuje nieodpłatne prace odpowiadające zdobytemu dotychczas wykształceniu i doświadczeniu. Pozwany, zdaniem Sądu, nabył możliwość samodzielnego utrzymania się. Z uwagi na formę kształcenia posiada możliwość podjęcia pracy w zwykłe dni tygodnia. W ocenie Sądu wykonywanie nieodpłatnych prac w warsztacie kolegi uprawnia twierdzenie, że pozwany ma zarówno czas, jak i umiejętności potrzebne do wykonywania pracy zarobkowej (abstrahując od kwestii możliwości podjęcia pracy w innym niż wyuczonym zawodzie) – w zakresie umożliwiającym jednoczesną naukę w weekendy i przygotowanie się do zajęć.”
Kiedy można przestać płacić alimenty? Podsumowanie
Jak widzisz istnieje wiele możliwych sytuacji, które będą uzasadniały uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Jeżeli w Twoim przypadku zaistnieje któraś z przesłanek, nie wahaj się! Złóż pozew do sądu, sąd zbada sytuację i uchyli bądź ewentualnie obniży alimenty na dziecko.
W pierwszej kolejności musisz złożyć pozew. Dopiero po uzyskaniu orzeczenia będziesz mógł przestać płacić alimenty. Pamiętaj! Bez wyroku w tym zakresie jesteś cały czas zobowiązany do płacenia alimentów! Brak płatności naraża Cię na egzekucję tego świadczenia, a dodatkowo stanowi przestępstwo. Powodzenia!
Potrzebujesz adwokata?
Nasza Kancelaria Adwokacka posiada bogate doświadczenie w sprawach o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Działaliśmy po każdej stronie sporu.
Doradzamy klientom z całej Polski.
Zapraszamy do konsultacji i do współpracy!
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci.
Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy
prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu, Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
Prawnik w Poznaniu, aplikant radcowski przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych – zwłaszcza spraw o alimenty, kontakty z dziećmi i władzę rodzicielską.
Absolwentka prawa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Studia kończone obroną pracy magisterskiej pt. „Sytuacja zwierząt w prawie cywilnym ze szczególnym uwzględnieniem rękojmi przy sprzedaży”. Dzięki temu połączyła jedną z jej ulubionych dziedzin prawa - czyli prawa cywilnego z kynologią.
Doświadczenie zawodowe zdobywała już w czasie studiów, pracując w kancelariach adwokackich i radcowskich, a także w Urzędzie Skarbowym Poznań - Winogrady, dzięki czemu poza zagadnieniami prawnymi posiada praktyczną znajomość prawa podatkowego.
Prywatnie wielka miłośniczka psów i szeroko pojętej kynologii, uwielbia także koreańskie filmy i seriale.
