Sprawy o ograniczenie władzy rodzicielskiej potrafią wzbudzać wielkie emocje. Jak zachowywać się i co mówić na sprawie o ograniczeniu praw rodzicielskich? Poniżej podpowiemy co mówić na sprawie o ograniczeniu praw rodzicielskich.
Nasza Kancelaria Adwokacka w Poznaniu posiada bardzo bogate doświadczenie w zakresie spraw o ograniczenie władzy rodzicielskiej. Dlatego zdecydowaliśmy się na przygotowanie przewodnika dotyczącego spraw o ograniczenie władzy rodzicielskiej. Sprawdźmy razem jak przebiega postępowanie i co mówić na sprawie o ograniczeniu władzy rodzicielskiej!
Władza rodzicielska i jej ograniczenie
Władza rodzicielska stanowi ogół praw i obowiązków spoczywających na rodzicach względem dziecka. Co do zasady owa władza przysługuje obojgu rodzicom. Na wykonywanie władzy rodzicielskiej składają się następujące elementy:
- piecza nad dzieckiem,
- nadzór nad majątkiem dziecka, czyli zarząd jego majątkiem,
- reprezentacja dziecka w stosunkach z osobami trzecimi.
Jak stwierdził Sąd Okręgowy w Suwałkach w orzeczeniu z dnia 8.05.2019 r. w sprawie o sygnaturze akt I Ca 108/19:
„Władza rodzicielska wiąże się ściśle z odpowiedzialnością za dziecko, za jego zdrowie i prawidłowy rozwój. Osoba, która ma pełnię władzy rodzicielskiej winna być do dyspozycji dziecka w każdej sytuacji oraz aktywnie uczestniczyć w jego wychowaniu oraz w zależności od wieku również w opiece nad dzieckiem.”
Zobacz także: Ograniczenie praw rodzicielskich ojcu
Ograniczenie władzy rodzicielskiej z kolei to nic innego jak zawężenie praw, które przysługują danemu rodzicowi względem małoletniego. Decyzję o ograniczeniu władzy rodzicielskiej podejmuje sąd. Taka decyzja zapada, gdy sąd rozpoznający sprawę dojdzie do wniosku, że ograniczenie władzy rodzicielskiej danego rodzica jest zgodne z dobrem dziecka. Ograniczenie władzy rodzicielskiej może polegać na zawężeniu jednemu z rodziców praw wyłącznie do:
- współdecydowania o najważniejszych sprawach dziecka,
- bycia jedynie informowanym o podejmowanych w sprawach dziecka decyzjach.
Ograniczenie praw rodzicielskich a pozbawienie władzy rodzicielskiej
UWAGA! W polskim prawie rodzinnym funkcjonują dwie instytucje: ograniczenie władzy rodzicielskiej i pozbawienie władzy rodzicielskiej. Ograniczenie władzy rodzicielskiej oznacza jedynie zawężenie praw przysługujących względem dziecka. Podczas, gdy pozbawienie władzy rodzicielskiej oznacza utratę całości praw i obowiązków wynikających z władzy rodzicielskiej! Warto abyś odróżniał obydwie te instytucje prawa rodzinnego.
O ograniczeniu władzy rodzicielskiej mówi nam bezpośrednio art. 107 § 1 i 2 KRO:
1: Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
2: W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.
O ograniczeniu władzy rodzicielskiej mówi także art. 109 KRO, zgodnie z którym podstawą do takiej decyzji jest również niewłaściwe wykonywanie władzy rodzicielskiej.
Jakie są powody ograniczenia władzy rodzicielskiej ojcu?
Ograniczenie władzy rodzicielskiej może dotyczyć każdego z rodziców. Niemniej jednak zdecydowanie częściej dochodzi do ograniczenia władzy rodzicielskiej ojcu niż matce. Dlaczego? Ponieważ to kobiety częściej decydują się na taki krok i złożenie wniosku w tym zakresie. Do powodów ograniczenia władzy rodzicielskiej zaliczamy:
- życie rodziców w rozłączeniu – w tym przypadku mamy na myśli rozwód, separację faktyczną lub konkubinat z osobą trzecią,
Pamiętaj! O rozłączeniu mówimy wtedy, gdy w wyniku zaistniałych wydarzeń między Tobą, a drugim rodzicem dziecko mieszka tylko z jednym z Was.
Przykład:
Anna i Jacek Kaczmarek byli małżeństwem. Z małżeństwa pochodzi dwójka dzieci 7-letni Kuba i 10-letnia Oliwia. Po 12 latach Anna i Jacek zdecydowali się na rozstanie i rozwód. Od momentu podjęcia decyzji o rozwodzie Kuba i Oliwia mieszkają z matką i to mama na co dzień zajmuje się dziećmi. Z Jackiem z kolei Anna ma utrudniony kontakt, gdyż nie potrafi wybaczyć żonie podjętej decyzji.
Powyższy przykład uzasadnia podjęcie decyzji o ograniczeniu ojcu władzy rodzicielskiej. Zachowanie ojca utrudnia wspólne podejmowanie decyzji w bieżących sprawach dzieci, dlatego też ograniczenie jemu władzy będzie uzasadnione.
- zagrożenie dobra dziecka – chodzi tutaj o takie zachowania rodzica, które mają negatywny wpływ na dziecko. Mówiąc o zagrożeniu dobra dziecka mamy na myśli takie sytuacje jak:
- przemoc (fizyczna lub psychiczna),
- zaniedbywanie dziecka przez rodzica i jego spraw,
- uzależnienia (narkotyki, alkohol, hazard),
- choroba psychiczna rodzica.
Przykład:
Joanna Nowak i Kacper Kowalik mają 6-letnią córkę Jadwigę. Rodzice żyli w konkubinacie, jednak po kilku latach rozstali się. Początkowo wszystko było dobrze, córka odwiedzała tatę i wracała bardzo zadowolona. Po czasie jednak zachowanie ojca uległo zmianie, zaczął on zaniedbywać córkę. Okazało się, że w wyniku ostatnich przeżyć zaczął brać narkotyki.
Sytuacja przedstawiona na powyższym przykładzie uzasadnia podjęcie przez matkę kroków celem ograniczenia ojcu władzy rodzicielskiej. Dzieje się tak dlatego, że ojciec małoletniej wykazuje zachowania bezpośrednio zagrażające dziecku.
Zobacz także: Wysokość alimentów na dziecko
Jak przebiega rozprawa w sądzie o ograniczenie władzy rodzicielskiej?
Decyzję o ograniczeniu władzy rodzicielskiej podejmuje wyłącznie sąd. W pierwszej kolejności konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku do sądu. Taki wniosek składasz w sądzie miejsca zamieszkania małoletniego dziecka.
UWAGA! Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej może złożyć nie tylko rodzic. Postępowanie o ograniczenie władzy rodzicielskiej może zainicjować także osoba trzecia, która wie o niepokojącej sytuacji dziecka. Takie postępowanie może zostać również wszczęte z urzędu. Dzieje się tak w sytuacji, gdy zawiadomienie o zaniedbaniach względem dziecka złoży policja lub MOPS.
Po wszczęciu postępowania, sąd dokona zawiadomienia stron, czyli Was jako rodziców dziecka. Każde z Was będzie musiało pojawić się w sądzie i przedstawić swoje stanowisko w tym zakresie.
Dowody w sprawie o ograniczenie praw rodzicielskich
Pamiętaj! W sprawie o ograniczenie władzy rodzicielskiej posługuj się dowodami! Jeżeli posiadasz:
- zdjęcia,
- nagrania,
- wiadomości,
- zaświadczenia lekarskie,
- notatki policyjne,
- inne dowody potwierdzające Twoje stanowisko,
koniecznie przedstaw je sądowi!
Uwiarygodnią one w oczach sądu Twoje twierdzenia i umożliwią uzyskanie pożądanego rozstrzygnięcia. Dowody mają za zadanie potwierdzić słuszność Twoich twierdzeń. Pamiętaj jednak, że muszą one być przekonujące. Oczywiście ostateczna ocena całego materiału dowodowego należy do sądu.
UWAGA! Postępowanie o ograniczenie władzy rodzicielskiej nie kończy się wydaniem wyroku, lecz postanowienia! Jeżeli nie jesteś zadowolony z wydanego postanowienia to przysługuje Ci prawo do złożenia apelacji. Złożoną apelację rozpoznaje wówczas sąd okręgowy.
Pytania na sprawie o ograniczenie władzy rodzicielskiej
W przypadku spraw o ograniczenie władzy rodzicielskiej bardzo istotne znaczenie mają pytania stron. Celem tych pytań jest dogłębne wyjaśnienie okoliczności i rozwianie ewentualnych wątpliwości. Pytania dają lepszy obraz stanu faktycznego i umożliwiają sądowi odpowiednie zapoznanie z Waszą sytuacją. Poniżej możesz zapoznać się z przykładowymi pytaniami dla obydwu stron.
Zobacz także: Synowa utrudnia kontakty z wnukiem
Marlena Słupińska-Strysik
1. Przykładowe pytania dla strony wobec której ma nastąpić ograniczenie władzy rodzicielskiej:
- jak dotychczas sprawował/a Pan/Pani opiekę nad dzieckiem?
- czy ma Pan/Pani problemy z uzależnieniem od alkoholu lub innych używek?
- czy ma Pan/Pani problem z hazardem?
- co Pan/Pani wie na temat problemów zdrowotnych dziecka?
- czy wie Pan/Pani jak dziecko się uczy? Czy ma problemy w nauce?
- jak spędza Pan/Pani czas wolny z dzieckiem?
- Czy wie Pan/Pani jakie dziecko posiada uzdolnienia? Czym się interesuje?
- czy jest Pan/Pani w stanie podejmować wspólnie z drugą stroną bieżące decyzję w sprawach dziecka?
2. Przykładowe pytania dla strony, która zainicjowała postępowanie ograniczenie władzy rodzicielskiej:
- skąd Pan/Pani wie, że dobro małoletniego jest zagrożone?
- na czym polega owo zagrożenie dobra dziecka?
- czy w sprawie niepokojącej sytuacji dziecka zostały zawiadomione jakiekolwiek służby takie jak policja lub MOPS?
- czy Pana/Pani stan zdrowia umożliwia sprawowanie władzy rodzicielskiej w szerszym niż dotychczas zakresie?
- czy jest Pan/Pani w stanie podejmować wspólnie z drugą stroną bieżące decyzje dotyczące dziecka? Czy jest z nią utrudniony kontakt?
Pamiętaj! Prawo do zadawania pytań posiada przede wszystkim sąd! W trakcie sprawy o ograniczenie władzy rodzicielskiej sąd na pewno będzie zadawał pytania zarówno Tobie, drugiej stronie jak i świadkom. Jeżeli będziesz miał pytania do świadków to również możesz je zadać. Prawo do zadawania pytań świadkom przysługuje także stronom oraz ich pełnomocnikom.
UWAGA! Sprawy o ograniczenie władzy rodzicielskiej potrafią wzbudzić wielkie emocje, jednak opanowanie oraz spójne zeznania to podstawa. Bardzo ważne jest abyś w trakcie nawału pytań spokojnie i logicznie przedstawił swoje stanowisko. Nie możesz dać się złapać na nieścisłościach! Dlatego, aby mieć pewność odnośnie tego co powiedzieć na rozprawie warto wpierw ustalić tę kwestię ze swoim pełnomocnikiem. Twój adwokat pomoże Ci opracować odpowiednią strategię na sprawę o ograniczenie władzy rodzicielskiej.
Jakich argumentów użyć do sprawy o graniczenie władzy rodzicielskiej?
Podstawowym argumentem do ograniczenia władzy rodzicielskiej jest zaniedbywanie obowiązków, które posiada rodzic względem dziecka. Obowiązki rodziców wynikają z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a zaliczamy do nich:
- sprawowanie w sposób właściwy opieki nad dzieckiem,
- zarząd majątkiem dziecka z poszanowaniem jego godności i praw,
- utrzymywanie kontaktów z dzieckiem,
- troska i dbałość o rozwój dziecka odpowiednio do jego uzdolnień,
- należyte przygotowanie do pracy dla dobra społeczeństwa.
Jeżeli w Twojej sprawie druga strona dopuściła się poważnego naruszenia któregokolwiek z powyższych obowiązków, podejmij zdecydowane działania. W takim przypadku zachodzi podstawa do ograniczenia drugiemu rodzicowi władzy rodzicielskiej. Poważne naruszenia w zakresie wymienionych wyżej obowiązków dają dużą szansę na uzyskanie korzystnego postanowienia.
O obowiązkach i prawach rodziców wynikających z władzy rodzicielskiej wypowiedział się Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim w orzeczeniu z dnia 26.03.2015 r. w sprawie o sygnaturze akt III Nsm 486/14:
„(…) Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowywania dziecka z poszanowaniem jego godności i praw. Do pieczy nad osobą dziecka należy przede wszystkim: obowiązek i prawo do wychowania dziecka: troska o prawidłowy rozwój psychiczny, fizyczny i duchowy, dbałość o rozwijanie zdolności i talentów, zapewnienie odpowiedniego poziomu wiedzy wg zdolności i predyspozycji dziecka, wpajanie zasad moralnych i zasad współżycia społecznego, kształtowanie prawego charakteru; obowiązek i prawo kierowania dzieckiem: określenie miejsca pobytu, odebranie od osoby nieuprawnionej, czasowe powierzenie dziecka innej osobie, wybór szkoły, zajęć pozalekcyjnych, kontrola spędzania wolnego czasu, udzielanie dziecku pomocy i rady przy podejmowaniu przez nie decyzji, oddziaływanie na dziecko własnym przykładem i autorytetem; obowiązek zapewnienia dziecku środków na jego utrzymanie: zabezpieczenie warunków życia niezbędnych dla rozwoju dziecka: zapewnienie wyżywienia, odzieży, warunków mieszkaniowych, opieki lekarskiej, poczucia bezpieczeństwa polegającym na emocjonalnym wsparciu, bliskości i akceptacji; obowiązek dbałości o zdrowie i bezpieczeństwo dziecka.”
Co mówić na sprawie o ograniczeniu władzy rodzicielskiej – podsumowanie
Jak widzisz w sprawach o ograniczenie władzy rodzicielskiej bardzo duże znaczenie mają pytania oraz dowody. To czy w Twojej sprawie faktycznie sąd postanowi o ograniczeniu jednemu z rodziców władzy rodzicielskiej ma charakter indywidualny. Każda sprawa jest zupełnie inna. Pamiętaj jednak, że logiczne i spójne zeznania oraz mocne dowody to klucz do bycia wiarygodnym w oczach sądu. A to bardzo duży krok w kierunku pomyślnego rozstrzygnięcia w zakresie ograniczenia władzy rodzicielskiej!
Źródła:
https://orzeczenia.suwalki.so.gov.pl/content/$N/150520000000503_I_Ca_000108_2019_Uz_2019-05-08_001
https://orzeczenia.bielsk-podlaski.sr.gov.pl/content/$N/150505100001512_III_Nsm_000486_2014_Uz_2015-03-26_001
Adwokat w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych i spadkowych. Posiada bogatą praktykę w sprawach o rozwód, podział majątku, kontakty z dziećmi, władzę rodzicielską i opiekę nad dziećmi. Specjalizuje się zwłaszcza w trudnych rozwodach – gdy w grę wchodzi podział majątku firmowego, walka o winę lub o dzieci.
Ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także podyplomowe studia z zakresu rachunkowości na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Następnie ukończyła aplikację radcowską i zdała egzamin radcowski. Wykonywała zawód radcy
prawnego. Obecnie wykonuje zawód adwokata. Prowadzi praktykę adwokacką w Poznaniu, Wolsztynie oraz w Świeciu. W trudnych sprawach o rozwód oraz o podział majątku wspólnego reprezentuje klientów w całej Polsce.
Autorka licznych publikacji z zakresu prawa rodzinnego i cywilnego.
Prawnik w Poznaniu, aplikant radcowski przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu. Specjalistka od spraw rodzinnych – zwłaszcza spraw o alimenty, kontakty z dziećmi i władzę rodzicielską.
Absolwentka prawa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Studia kończone obroną pracy magisterskiej pt. „Sytuacja zwierząt w prawie cywilnym ze szczególnym uwzględnieniem rękojmi przy sprzedaży”. Dzięki temu połączyła jedną z jej ulubionych dziedzin prawa - czyli prawa cywilnego z kynologią.
Doświadczenie zawodowe zdobywała już w czasie studiów, pracując w kancelariach adwokackich i radcowskich, a także w Urzędzie Skarbowym Poznań - Winogrady, dzięki czemu poza zagadnieniami prawnymi posiada praktyczną znajomość prawa podatkowego.
Prywatnie wielka miłośniczka psów i szeroko pojętej kynologii, uwielbia także koreańskie filmy i seriale.
